SUMENDIAK 2014 6B

                                                                 sumendiak


Sumendiak oso fenomeno politak dira erupzioan daudenean baina ere txarrak dira...

Magmatik tximinia ateratzen da kratereraño mendiko konoan,laba asko ateratzen da.

Ez dira onak erupzioak mendientzat erre ahal direlako  eta animaliak hil.

Toki geihenak daudenak  japon eta amerikan daude 
 japonen lurrikarak normalak dira.

Itsasoaren mailan 6000m baino geiho lortzen dute,
normalean eta lurran gutxiago da.

Gailurrean kratera dago sumendiena hor laba gordetzen du erupzioa egon arte.

Erupzio handiena 1783an gertatu zen eta Laki erupzioak deitzen ziren.
Islandian.

hau da:

 Laki erupzioa...

SUMENDIAK

Sumendia , lurraren barnealdetik datozen magma  eta gasak kamporatzeko lurrazaleko irekigunea da. 

 Munduan sumendi mota asko daude , hauek dira mota batzuk: Hawaiiarrak , Stromboliarrak , vulcaniarrak , besubiarrak , surtseyanak... Munduan gutxigorabehera 1.581 sumendi daude eta lurrazaleko "su-eraztuna-n"daude kokatuak horietako hainbat.

SUMENDIEN SORRERA:
Lurrak energia handia dauka barruan,horregaik temperatura altua du barrnealdean;eta energia horrek sortzen ditu sumendiak . Magma mantuan dago  , kanpora ateratzen denean, magmari laba izena egokitzen zaio.

SUMENDIEN ERUPZIOZAK
islandian sumendien erupzioak ezberdinak dira Amerikako sumendiren erupzio batez, hauek dira ezberdintasun batzuk:

1. Islandiako sumendiak abisuekin eztanda egiten dute , baina Amerikako batzuk abisu gabe eztanda egiten dute.
2. Islandiako sumendiek eztanda egiten dutenean laba urtuagoa dago .
3. Amerikan dauden sumendiak ia itzaliak daude , eta Islandiak  daudenak aktibitate gehiago dute.

SUMENDIAK

                         SUMENDIAK
Sumendi bat, Lurraren barnealdetik datozen magma eta gasak kanporatzen diren litosferaren irekidura da.
Plaka tektonikoen arteko igurzketaren eraginez sortzen dira sumendi gehienak, eta plaka horietan, bata bestearen azpian kokatzen denean, haitzen fusioa gertatzen da, baita azalaren barruan.
Irekigune horretatik kanporatutako materialen metaketaz sortzen da mendia.
Mantuan dagoen magma, litosferako zirrikituetatik gora igotzen denean gertatzen dira erupzioak.
Sumendiek, batzuetan urte askoz irauten dute pizturik, baina, beste batzuetan, litosferako zirrikitua ixten delako, itzali egiten dira.

Lurrazaleko zirrikitua, magmag egindako bidea da. Bide hori, "tximinia" deritzo. Tximinia horren ahoari, berriz, "kraterra".
Ateratzen diren materialak, inguruan pilaturik gera daitezke. Material hori, "sumendi-konoa" osatzen du.
Mantuan dagoen magmari, kanpora ateratzean, laba deitzen diogu.
Laba hori hoztean, solidotu egiten da, eta harri bihurtzen da. Horrela egiten dira "magma-harriak".

SUMENDIAK

Lurraren barnealdetik datozen magma eta gasak kanporatzen diren lurrazaleko irikiguneari deitzen zaio sumendia, eta baita irekigune horretatik kanoiratutako materalen metaketaz sortutako tontor edo mendiari ere. Lurrazaleko zirrikituari edo magmak egindako bideari sumendiaren TXIMINIA deritzo, eta tximinia horren ahoari, KRATERRA.Pitzaduratik ateratzen diren materialak inguruan pilaturik gera daitezke:material pilatu horiek SUMENDI-KONOA eratzen dute.Magma sumendi-konotik behera labaintzen da; kanporatutako magmari LABA deitzen zaio.

NAGORE LUZURIAGA DI MATTEO

SUMENDIAK

Lurra azpitik datozen magma eta gasak kanporatzen diren irekiguneari Sumendia deitzen zaio.

Mantuko magma litosferako zirrikituetati gora joaten denean Sumendien erupzioak gertatzen dira.

Magma egindako bideari Tximinia deitzen zaio eta tximiniaren ahoari Kraterra esaten zaio.

Pitzaduratik ateratzen diren materialak pilatzen direnean Sumendi-konoa hau da (Konoa) egiten dute.

Magma konotik behera joaten da eta kanporatutako magmari Laba deitzen zaio.

Laba hozten denean solido bihurtzen da eta horduan Magma-harria sortzen da.

Batsuetan sumendiak betirako pizturik geratzen dira baina, beste batsuetan denbora batentzat edo betirako itzaltzen dira.

Hau da sumendi batek daukan zatien argazkia.
Craterra, Laba, Konoa, Tximinia, Mantua eta Magma.
Beste hiru zati geratzen dira Lava solidoa, Kono sekundarioa eta Korteza.



SUMENDIAK

sumedi bat lurraren gainazalean edo lurrazalean
dagoen irekidura bat da, barnean dagoen
arroka urtueta beroa egoten da erraultsak eta gasak
ateratzen uzten duena lurbanetik.
sumendiak orrokorrean bi  edo hiru plaka
teknonico elkartu edo bereizten diren lekuetan
daude.
sumendiak lurraren gainazaleko arrai mota bat da.
kono formako mendi aldapatsuak dira.